Wat zegt de wetgeving over nanomaterialen?

Nanomaterialen zijn chemische stoffen, waarop voor arbo vooral de volgende wetgeving van toepassing is:

De Nationale Arbeidsomstandighedenwet is een nationale invulling van de Europese Chemical Agent Directive (CAD), waarin de belangrijkste bepalingen zijn vastgelegd voor de werkplek. De CAD legt vast dat de werkgever zorg dient te dragen voor een gezonde werkomgeving voor zijn werknemers. Risico’s en (voorgenomen) beheersmaatregelen moeten worden opgenomen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en een plan van aanpak (PvA). Indien je aan de Arbowet voldoet, voldoe je automatisch ook aan de Europese wetgeving Chemical Agent Directive (CAD).
Naast de Arbowet, is nog een aantal Nederlandse wetten van toepassing op het omgaan met gevaarlijke stoffen, onder andere met betrekking tot opslag, etikettering van (gebruiks)verpakkingen en vervoer. Meer informatie is beschikbaar op Arboportaal.
De Europese verordening CLP betreft de wijze van indeling, etikettering en verpakking van chemische stoffen en preparaten. Meer informatie is beschikbaar op Wetgeving – ECHA (europa.eu)
De Europese verordening REACH heeft betrekking op de registratie, evaluatie, autorisatie en beperking van chemische stoffen. Producenten en importeurs van grote hoeveelheden stoffen (>1 ton per jaar) moeten hiertoe onder andere risicobeoordelingen uitvoeren en voorschrijven hoe eventuele risico’s beheerst kunnen worden. De producent/importeur van de stof dient aan te tonen dat alle geregistreerde toepassingen van de stof veilig zijn voor mens en milieu. Meer informatie is beschikbaar op Startpagina – ECHA (europa.eu)

Cosmetica en voeding

Op het gebied van cosmetica en voeding zijn wel al nanospecifieke aanpassingen in de wetgeving aangebracht. In de nieuwe Europese cosmetica verordening is een notificatieplicht opgenomen voor nano-ingrediënten in cosmeticaproducten. Daarnaast moet op de cosmeticaproducten met nanomaterialen deze aanwezigheid worden vermeld. Voor voeding wordt nieuwe Europese wetgeving van kracht vanaf 13 december 2014 waarin wordt geëist dat ingrediënten die nanomaterialen bevatten op het etiket moeten worden vermeld door achter het betreffende ingrediënt tussen haakjes ‘nano’ te vermelden.

Arbobesluit

Het Arbobesluit is een uitwerking van de Arbowet. Hierin staan de regels waar zowel werkgever als werknemer zich aan moeten houden om arbeidsrisico’s tegen te gaan. Concreet en net als voor andere stoffen gelden voor nanomaterialen volgens het arbobesluit de volgende verplichtingen. De werkgever moet:

Synthetische nanomaterialen opnemen in de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E).
Een plan van aanpak opstellen, waarin maatregelen zijn opgenomen om de blootstelling aan synthetische nanomaterialen zo goed mogelijk te beheersen. Leidend hierin is het zogenoemde ALARA-principe: As Low As Reasonably Achievable. De blootstelling van mens en milieu moet minimaal zijn: zo laag als redelijkerwijs haalbaar. Hierbij dient de arbeidshygiënische strategie te worden gevolgd, welke stelt dat allereerst de blootstelling dient te worden gereduceerd door het nemen van bronmaatregelen, en als laatste moet worden gekozen voor persoonlijke beschermingsmiddelen.
Maatregelen uitvoeren die zijn opgenomen in een plan van aanpak.
Opleiding en voorlichting geven over risico’s en maatregelen aan werknemers die met nanomaterialen werken.